
Geldt dan eindelijk weer ‘geen nieuws is goed nieuws’? Tja, de noodzaak om snel een update te plaatsen voordat de situatie door een nieuwe werkelijkheid overhoop is gehaald, neemt langzaam af. Gelukkig maar. Afgelopen dagen zijn wat Krijn betreft samen te vatten in twee woorden: Oefenen en Spierpijn. Of zoals hij met typische Krijn-logica constateerde: ‘Wie verzonnen heeft dat je pijn moet hebben als bewijs dat je iets goed gedaan hebt, die heeft écht vooraf niet goed nagedacht.’ ‘Nou, het is de prijs als je méér met je spieren doet dan je gewend bent. Dus ja, als je maanden bewegingsloos in bed hebt gelegen, dan levert íedere inspanning spierpijn op’, leg ik uit. Robin en ik, de twee fysiotherapeuten, verpleegkundigen en de artsen sporen hem onophoudelijk aan om meer te bewegen. Ondanks de pijnlijke spieren van vooral zijn rug en benen. Steeds meer, steeds verder met af en toe een rustdag. Helaas is stilstand achteruitgang in dit geval. Doorzetten dus.
Dagelijks twee keer komen ze, de fysiotherapeutes. Een zachtaardige kleine die veel uitlegt en een strenge grote die vooral duidelijk is. Prima combi en beiden zeer ervaren. Ze helpen met zijn houding, met het lopen achter de rollator en trainen traplopen met een opstapje. De rest van de dag, als wij er zijn, doen we zo min mogelijk voor Krijn. Hij moet zélf oefenen met aan- en uitkleden, zelf wassen en tandenpoetsen, eten snijden en prikken, drinken pakken en inschenken, laptop installeren en zelf naar het toilet gaan. Zelfredzaamheid trainen met na de jaarwisseling uitzicht op een mooie witte wereld. Want in tegenstelling tot het zachte begin van januari in het zuiden van Nederland, werd ik op een ochtend wakker met sneeuwvlokken die langs het raam dwarrelend een koel landingsplekje naast hun witte vriendjes zochten. Bad Oeynhausen in wit sprookjeskleed. Lekker fietsen met -5, warme laarzen, dikke broek en trui; kou op je gezicht. Heerlijk. En dan kom je op Krijns kamer, waar het regelmatig ruim 23 graden is. Vies benauwd. Zelfs Krijn had op een gegeven moment hoofdpijn, waardoor zijn oefenmotivatie het nulpunt naderde. Een fysiotherapeute kwam met een idee. Even doeltreffend als ongeoorloofd op deze HTX-verdieping waar afgelopen maanden een klimaatinstallatie is aangelegd. Krijn reed in zijn rolstoel naar de oefenruimte. Daar bleek een groot raam niet definitief dichtgemaakt te zijn en dat werd opengezet. De frisse winterlucht stroomde met wat gedempte buitengeluiden naar binnen. Hij keek – mondkapje voor, fleece om zijn schouders – uit over de witte daken naar het Wiehengebirge in de verte, voelde de lucht langs zijn gezicht en constateerde toen blijverbaasd ‘Ik ruík de sneeuw! Lekker.’
Goed nieuws dus. Krijn is aan het werk, ondanks oefenen en spierpijn. Net als ik overigens. Dit jaar, op dezelfde dag dat Krijn zijn eerste onwennige stappen buiten zette, deed ik mijn eerste onwennige stappen binnen op mijn werk. Voor het eerst sinds afgelopen mei – toen Krijn naar Duitsland ging en ik onbetaald verlof opnam. Langzaam verder uitbouwen nu. Bij mijn werk zitten we midden in een onrustige fase met wijzigingen, reorganisatie en afscheid van collega’s. Iedereen moet zoeken naar een nieuw evenwicht en al tolt het snel in mijn hoofd, ik heb er veel zin in en vertrouw dat het goed komt. Privé vergt het een strakke afstemming tussen Robin en mij omdat we elkaar afwisselen in Duitsland. Het komt goed. Zoals ik nu reageer op vragen hoe het gaat: ‘we zijn van hoop naar vertrouwen gegaan. We kunnen heel, heel langzaam ons eigen leven weer stukje bij beetje oppakken.’ Al is hij nog in het ziekenhuis en zijn er nog genoeg uitdagingen. Krijns nieren bijvoorbeeld gaan vooruit, maar doen het nog steeds niet goed. Af en toe moet hij weer aan het dialyse-apparaat en extra medicijnen blijven noodzakelijk. Naast de gewone anti-afstotingsmedicijnen die hij de rest van zijn leven zal moeten blijven slikken.
Terug naar begin afgelopen week: ‘Ik ga proberen te regelen met de Oberarzt dat hij naar buiten mag’, had de lieve fysio gezegd. ‘Zorgen jullie er alvast voor dat hij hier dan een dikke jas, muts en zo heeft?’ Zijn winterjas… o ja, die had hij aan toen hij maart vorig jaar naar het ziekenhuis in Utrecht ging voor controle. Maakt sindsdien onderdeel uit van het stapeltje met Krijns spullen dat steeds mee verhuisd is van appartement naar appartement. Afgelopen donderdag 7 januari 2016 was het zover: Krijn zette voor het eerst weer een paar stappen in de buitenlucht. In zijn ruimzittende winterjas en getooid met bontmuts en speciaal mondkapje stiefelde hij vanaf de hoofdingang van het ziekenhuis achter de rollator. Geflankeerd door de twee fysiotherapeutes, een rolstoel en een filmende Robin. Het vroor en er lag in het kale groen nog een restantje sneeuw. Hij werkte hard en liep tot het witte bankje halverwege de oprit. Exact even ver als de laatste keer dat hij buiten was. En toch, wat een contrast. Dat was op een prachtige zomerse septemberdag – toen rolde de grote, luidtikkende console van zijn kunsthart letterlijk aan zijn zij. Lang, lang geleden, in een vorig leven.
Met tranen in mijn ogen kijk ik naar de foto van Krijn. Trots, blijdschap en vertrouwen lees ik in in ogen die bijna niet zichtbaar zijn. Vermoeidheid en inspanning verdwijnen voor heel even naar de achtergrond. Super!
O, zo ontzettend trots op jullie en vooral op Krijn. Wat een stap zeg om dit mee te mogen maken. Wat een wonder allemaal dat het zo goed gelukt is. Ja er zullen nog wel wat dipjes komen, maar die zijn klein. De sprongen vooruit veel groter. Gefeliciteerd met alles en volhouden! Dikke kus Yvonne
Fantastisch, Krijn en allemaal, wat een beloning voor al jullie doorzetten! Ondanks de spierpijn…. Liefs, Pieter en Jos
Wat ontzettend fijn dat er nu een duidelijke stijgende lijn zit in Krijn zijn herstel.
Geweldig om te lezen dat jij, Warna ook weer je werk op gaat pakken. Dat zal best wel weer even lastig zijn. Heel veel succes beide.